Instrumenty wsparcia

Wstęp

Niepełnosprawność zgodnie z definicją przyjętą w 1980 roku przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) oznacza ograniczenie lub brak zdolności do wykonywania czynności w sposób lub w zakresie uważanym za normalny dla człowieka, wynikający z uszkodzenia i upośledzenia funkcji organizmu.  Za osoby niepełnosprawne wg WHO uważa się osoby, które nie mogą samodzielnie, częściowo lub całkowicie, zapewnić sobie możliwości normalnego życia indywidualnego i społecznego na skutek wrodzonego lub nabytego upośledzenia fizycznego lub psychicznego sprawności. Uszkodzenie dotyczy nieprawidłowości budowy i wyglądu ciała oraz funkcji narządów lub układów, niezależnie od przyczyny; oznacza więc zaburzenie na poziomie narządu. Niezdolność odzwierciedla skutki uszkodzenia w wykonywaniu czynności i aktywności danej osoby. Ograniczenia w rolach są zaś następstwami uszkodzenia i niezdolności, które mają wpływ na międzyludzkie interakcje i przystosowanie do otoczenia.

Nadal jednak termin niepełnosprawność nie jest idealny, ale nie znaleziono do tej pory lepszego określenia. Termin ten zastępuje wiele dotychczasowych pojęć ogólnie przyjętych w społeczeństwie, takich jak: ułomność, upośledzenie, niedołężność, które nabrały pejoratywnego znaczenia.

Dotychczas niepełnosprawność, jako następstwo choroby lub urazu, rozpatrywano z medycznego punktu widzenia. Postrzegano ją jako problem jednostkowy osoby wymagającej odpowiedniej opieki medycznej, mającej na celu poprawę stanu zdrowia i stanu funkcjonalnego organizmu. Aspekty psychologiczno-społeczne. obejmujące rzeczywiste, życiowe problemy osób niepełnosprawnych, jak np.: usuwanie barier ograniczających możliwość ich uczestnictwa w życiu społecznym, nie były dotąd w pełni uwzględniane. Kwestie te oprócz stosownego ustawodawstwa, przede wszystkim wymagają zmiany postaw społecznych.

Osoba niepełnosprawna jest więc postrzegana nie tylko jako jednostka z problemami chorobowymi, wymagająca odpowiedniej opieki medycznej, ale jako członek społeczności, którego prawa człowieka dotyczą w takim samym stopniu jak reszty społeczeństwa.

W Polsce od początku lat 90. pojęcie „niepełnosprawność” zastąpiło pojęcie „inwalidztwo” w większości aktów prawnych. Najbardziej istotna jest konieczność minimalizacji funkcjonalnych ograniczeń osób niepełnosprawnych poprzez wszelkie dostępne metody diagnostyczno-leczniczo-rehabilitacyjne, pomoce techniczne, edukację i możliwość pomocy innych osób w niezbędnym wymiarze w celu umożliwienia aktywnego, samodzielnego życia osoby niepełnosprawnej niezależnie od rodzaju niepełnosprawności. System zabezpieczenia społecznego osób niepełnosprawnych w Polsce jest realizowany w ramach: powszechnego ubezpieczenia społecznego pracowników, osób pracujących na własny rachunek oraz rolników. Zabezpieczenia społeczne niektórych pracowników państwowych; pomocy społecznej; wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych i pracodawców, tworzących dla nich miejsca pracy. Każdy z tych systemów odrębnie definiuje uprawnienia do świadczeń związanych z niepełnosprawnością. Różne są również ich organizacja, zasilanie i zarządzanie nimi. Od 1991 działa Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, który koncertuje się na rehabilitacji społecznej osób z niepełnosprawnościami.

Według wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku liczba osób niepełnosprawnych ogółem wynosiła na koniec marca 2011 r. niemal 4,7 mln (dokładnie 4 697,0 tys.). Tym samym liczba osób niepełnosprawnych w Polsce stanowiła 12,2% ludności kraju wobec 14,3% w 2002 r. (blisko 5,5 mln osób niepełnosprawnych w 2002 roku). Udział mężczyzn wśród osób niepełnosprawnych wynosił 46,1% wobec 53,9% dla kobiet.

Prawne potwierdzenie faktu niepełnosprawności posiadało w 2011 roku przeszło 3,1 mln osób (dokładnie 3.133,5 tys.). Liczebność zbiorowości osób niepełnosprawnych prawnie i biologicznie (jednocześnie) wynosiła 2.652,0 tys., tylko prawnie – 479,5 tys., tylko biologicznie – 1 565,6 tys. Liczebność osób niepełnosprawnych biologicznie wynosiła 4.217,6 tys.

Osoby niepełnosprawne biologicznie zostały zdefiniowane jako osoby odczuwające ograniczenia zwykłych (podstawowych) czynności życiowych odpowiednich dla ich wieku. Rozróżniano 3 stopnie ograniczenia zdolności do wykonywania czynności podstawowych: całkowicie, poważnie lub umiarkowanie ograniczoną. We wszystkich tych przypadkach niemożność wykonywania ww. czynności musiała trwać lub przewidywano jej trwanie przez okres co najmniej 6 miesięcy.

W porównaniu z wynikami Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku ogólna liczba osób niepełnosprawnych obniżyła się o 759,7 tys., tj. o 13,9%, zaś liczba osób niepełnosprawnych prawnie zmniejszyła się o 1 316,6 tys., tj. o 29,6%. Natomiast liczba osób niepełnosprawnych tylko biologicznie zwiększyła się o 559,0 tys., tj. o 55,5%.

Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011 (NSP 2011) został przeprowadzony inną metodą niż poprzedni – z 2002 roku. W NSP 2011 zostały wykorzystane administracyjne bazy danych. Ponadto dane dotyczące niepełnosprawności zostały zebrane w ramach spisu reprezentacyjnego, co oznacza że nie wszystkim Polakom zostały zadane pytania o niepełnosprawność. Dane ze spisu reprezentacyjnego zostały uogólnione na całą populację. ludności. Społeczeństwo nie tylko w Polsce ale także w Europie starzeje się, co może oznaczać przyszły wzrost odsetka osób z niepełnosprawnościami w społeczeństwie.

Osoba niepełnosprawna w Polsce ma zagwarantowane wsparcie Państwa, lecz dla równowagi systemu i komplementarności społecznej, należy włączać osoby niepełnosprawne na rynek pracy. Praca zawodowa jest niezwykle istotna i oprócz wynagrodzenia za świadczenie usług na rzecz pracodawcy (lub na rzecz klientów w przypadku samozatrudnienia), niesie za sobą wielki aspekt rehabilitacji społecznej – nie tylko osobie z niepełnosprawnościami, ale także w kierunku współpracowników – „pełnosprawnej” części społeczeństwa.

Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności wskazują, że w 2018 roku w porównaniu z rokiem poprzednim współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym spadł o 0,6 pkt. proc. (wzrost o 3 pkt proc. w stosunku do roku 2015) i uplasował się na poziomie 28,9. Roczne statystyki zgromadzone w przeciągu ostatnich dziesięciu lat (między 2008, a 2017 rokiem) ukazują pozytywny trend w obszarze aktywności ekonomicznej tej grupy społecznej podnosząc wartość współczynnika aktywności zawodowej o 2,4 punktów procentowych.   

Dodatkowo w roku 2018 ponownie zanotowano obniżenie się poziomu stopy bezrobocia osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym do nienotowanego dotychczas poziomu – 7,2%. Tym samym stopa bezrobocia obniżyła się o 2,1 pkt. proc. w stosunku do roku 2017 oraz o 5,8 pkt. proc. w stosunku do roku 2015, a w latach 2008–2017 spadek stopy bezrobocia wyniósł 5,9 pkt. proc.

Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat zauważa się też zmiany w kierunku wzrostu wskaźnika zatrudnienia, który w 2018 roku w porównaniu z rokiem 2017 pozostał niemal na tym samym poziomie -26,2%. W roku 2018 liczba aktywnych zawodowo osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym liczyła 460 tys., z czego 426 tys. stanowiły osoby pracujące, a 33 tys. osoby bezrobotne. Tym samym pracujące osoby niepełnosprawne stanowiły 92,7% wszystkich osób niepełnosprawnych aktywnych zawodowo.

Mimo pozytywnych zmian w zakresie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych na przestrzeni lat – ich aktywność zawodowa nadal znacząco odbiega od aktywności zawodowej osób sprawnych. W 2018 r. współczynnik aktywności zawodowej osób sprawnych w wieku produkcyjnym wynosił 80,5%, wskaźnik zatrudnienia 77,4% a stopa bezrobocia 3,9%. Różnica między wskaźnikiem zatrudnienia osób sprawnych a niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym wyniosła 51,2 pkt proc. a między stopą bezrobocia tych dwóch grup – 3,3 pkt proc.

Należy dodać, że wartość współczynnika aktywności zawodowej jest ściśle powiązana zarówno z liczbą osób pracujących jak i bezrobotnych, a przekroczenie progu 27% tego wskaźnika w latach 2012-2014 było spowodowane m.in. wzrostem bezrobocia.

Dla osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej powyższe wskaźniki w 2018 roku kształtowały się następująco: współczynnik aktywności zawodowej – 17,3%, wskaźnik zatrudnienia – 16,2%, stopa bezrobocia – 6,5%.  Zatem w porównaniu z 2017r. współczynnik aktywności zawodowej nieznacznie spadł o 0,3 pkt. proc., wskaźnik zatrudnienia wzrósł o 0,1 pkt. proc., a stopa bezrobocia spadła o 1,9 pkt. proc.

W 2018 roku odnotowano kontynuację wzrostu poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych przy jednoczesnym rekordowym jak do tej pory spadku ich bezrobocia.

Główną bazą informacyjną do pisania niniejszej pracy były realne przykłady osób z niepełnosprawnościami – członkowie Podlaskiego Stowarzyszenia Sportowego Osób Niepełnosprawnych „START” w Białymstoku. Stowarzyszenie skupia ponad pół tysiąca członków, z czego ok 40% stanowią osoby z niepełnosprawnością ruchową. Uśredniono niektóre cechy i stworzono fikcyjną postać na potrzeby niniejszej pracy – osoby z nabytą niepełnosprawnością ruchową.

Cel pracy

Celem pracy jest zaprezentowanie potencjalnej zindywidualizowanej pomocy osobie z niepełnosprawnościami – przykład analizy bieżącego stanu i kompleksowego zarządzania procesem rehabilitacji. Pomoc ma na celu jak najszybsze i najefektywniejsze wprowadzenie osoby z niepełnosprawnościami na rynek pracy. Pośrednim celem pracy jest usystematyzowanie nabytej wiedzy i wprowadzenie procedur postępowania w przypadku przyszłej pracy zawodowej jako specjalista ds. zarządzania rehabilitacją.

Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych stanowi ważną część polityki społecznej państwa. Pomaga ona w dostosowaniu i poszukiwaniu pracy osobie niepełnosprawnej. Jest bardzo ważną częścią w rehabilitacji kompleksowej. Rehabilitacja zawodowa dotyczy głównie młodzieży oraz osób w wieku produkcyjnym, ale także osób dla których trzeba stworzyć specjalne warunki w celu ich zatrudnienia.

            Według art. 7 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych „Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym udziale tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej”. W celu spełnienia wymagań stawianych w definicji rehabilitacji zawodowej zostało wprowadzone w życie wiele form aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, tj. warsztaty, zakłady pracy, zakłady pracy chronionej lub samozatrudnienie.

            Koncepcja rehabilitacji zawodowej opiera się na dwóch założeniach:

– osoba z niepełnosprawnością oprócz kalectwa lub choroby, posiada określone sprawności, które można wykorzystać w życiu społecznym i pracy zawodowej,

– osoba, która wykonuje określoną pracę nie wykorzystuje wszystkich sprawności fizycznych i psychicznych.

ROZDZIAŁ I

  1. Charakterystyka klienta

Na potrzeby pracy stworzono fikcyjną postać osoby z niepełnosprawnością nabytą, którą nazwano: Filip Mrówka, rocznik 1989, zamieszkujący w mieście wojewódzkim – ok 300tys. mieszkańców.

Sytuacja rodzinna: klient żonaty, bezdzietny. Posiada rodzeństwo – starszego brata, obecnie zamieszkujący w innym kraju. Oboje rodziców klienta mieszka w tym samym mieście, w domu oddalonym o ok 8km od klienta. Rodzice są emerytami.

Sytuacja materialna: klient mieszka w parterowym domu jednorodzinnym, okolica dobrze skomunikowana z resztą miasta. Żona aktywna zawodowo, jest nauczycielką języka angielskiego w Liceum Ogólnokształcącym, oprócz tego udziela korepetycji i okazjonalnie zajmuje się wykonywaniem tłumaczeń dla lokalnych biur tłumaczeń.

Kwalifikacje zawodowe: klient ukończył studia licencjackie (posiada wykształcenie wyższe niepełne) o kierunku – administracja. Posiada średnio zaawansowaną wiedzę z zakresu prawa administracyjnego. Posługuje się komputerem, ma opanowane na poziomie średnio zaawansowanym pakiet biurowy Microsoft Office. Znajomość języka angielskiego, potwierdzona certyfikatem FCE – poziom średnio zaawansowany. Dodatkowo posiada uprawnienia ratownika wodnego.

Dotychczasowa praca: klient był asystentem pośrednika w lokalnej agencji nieruchomości. Pracował na tym stanowisku od 3 lat. Do jego zadań należało wyszukiwanie mieszkań, domów i działek budowlanych na sprzedaż i przyjmowanie do oferty biura. Był wprowadzany do kompleksowej obsługi obrotu nieruchomościami na rynku wtórnym, co obejmowało wstępna wycenę nieruchomości, podpisywanie umów (gotowych szablonów) z kontrahentami na sprzedaż i kupno nieruchomości, prezentowanie oferty biura, konstruowanie umów przedwstępnych itp.

1.2 Obszar medyczny i funkcjonalny

  1. Opis schorzenia będącego przyczyną niepełnosprawności

Nabycie niepełnosprawności: w styczniu 2019 roku, klient uległ wypadkowi komunikacyjnemu – wypadek samochodowy. Do wypadku doszło w porze zimowej, stracił panowanie nad pojazdem i uderzył w drzewo, był jedynym pasażerem. W związku z  doznanymi obrażeniami, wystąpiła konieczność amputacji obu kończyn dolnych – wyłuszczenie w stawach kolanowych (został przecięty staw kolanowy, odejmując podudzia, uda zostały zachowane w całości).

Amputacja w obrębie podudzia miała na celu nie dopuszczenie do rozszerzania się i pogłębiania niedokrwienia, poszerzania się martwicy jak również zakażenia niedokrwionych i martwych tkanek. Amputacja wykonana w znieczuleniu ogólnym. Podczas operacji przecięto skórę, mięśnie oraz kości w granicach dobrego ukrwienia tkanek.

  • Dotychczasowe leczenie

Historia dotychczasowego leczenia wynika z wywiadu oraz kart informacyjnych. Zebranie stosownych informacji winno nastąpić po otrzymaniu stosownej, pisemnej zgody od klienta, wraz z ew. pełnomocnictwem na pozyskiwanie dalszych informacji z placówki medycznej.

Po zabiegu i ustąpieniu działania znieczulenia pacjent otrzymywał leki przeciwbólowe – tak aby dolegliwości bólowe związane z utratą kończyny były jak najmniejsze.

Po przebytej operacji, została zastosowana rehabilitacja pooperacyjna, poza wzmacnianiem określonych grup mięśni oraz pracą nad przywróceniem organizmowi odpowiedniego poziomu wydolności, pacjent został zapoznany z powstałymi po zabiegu ograniczeniami oraz z metodami ich niwelowania za pomocą sprzętu ortopedycznego.

Bezpośrednio po zabiegu klient przebywał w sali pooperacyjnej na Oddziale Intensywnego Nadzoru Chirurgicznego. Klient przestrzegał zakazu jedzenia i picia do czasu wprowadzenia odpowiedniej diety przez lekarzy – do tego czasu był żywiony w formie kroplówek.

Zastosowano odpowiednie metody rehabilitacji: kinezyterapia – po ok 2-3 dniach od operacji, zastosowano wg. zaleceń lekarza: ćwiczenia oporowe dla mięśni kkg, obręczy barkowej, tułowia. Zastosowanie hantli, wzmocnienie partii mięśni: najszerszy grzbietu, naramienny, piersiowy większy, trójgłowy ramienia.

W 4-6 dni po amputacji, wprowadzono ćwiczenia czynne wolne, a po dwóch tygodniach ćwiczenia z oporem. Główną uwagę zwracano mięśnie przywodziciele i prostowniki stawu biodrowego. Kolejnym etapem – po 6 dniach od zabiegu, wprowadzono ćwiczenia w formie bloczkowo-ciężarkowej. Ćwiczenia prowadzono według metodyki ćwiczeń izotonicznych treningu Lorme’a i Watkinsa oraz izometrycznych krótkich.

W kolejnych okresach nastąpiło formowanie obu kikutów – celem uzyskania kształtu walców, oraz zastosowano terapię przeciwprzykurczeniową (leżenie na brzuchu lub leżenie na boku po stronie amputowanej, bez wykonywania rotacji zewnętrznej przy przekręcaniu się i leżenie tyłem z woreczkiem na kikucie).

  • Aspekt funkcjonalny

Stopień samoobsługi, wykonywanie czynności dnia codziennego itp. Tu można porobić te testy: uścisk dłoni, wstań i idź, skała barthel itd.

Zgodnie z zapisami „Wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć w obszarze włączenia społecznego i zwalczania ubóstwa (..)”, osoba niesamodzielna to osoba, która ze względu na niepełnosprawność wymaga opieki lub wsparcia w związku z niemożnością samodzielnego wykonywania co najmniej jednej z podstawowych czynności dnia codziennego.

W prawodawstwie krajowym brak konkretnej definicji oraz regulacji czym dokładnie są czynności dnia codziennego. Jednakże, kierując się ww. zapisami, można uznać, iż są to czynności niezbędne  do aktywnego funkcjonowania społecznego, zawodowego lub edukacyjnego danej osoby, np. czynności samoobsługowe takie jak: takie jak np. spożywanie posiłków, poruszanie się, ubieranie, rozbieranie, higiena osobista, korzystanie z toalety czy kontrolowanie czynności fizjologicznych. Do oceny stopnia niesamodzielności osoby zastosować można skalę Barthel – międzynarodowa skala powszechnie stosowana w ocenie sprawności.

Ocena klienta w skali Barthel:

  • Spożywanie posiłków – samodzielny, niezależny (suma 10 z 10 pkt.);
  • Przemieszkanie się, z łóżka na krzesło i z powrotem, siadanie – większa pomoc (fizyczna, jedna, dwie osoby), może siedzieć, (suma 5 z 15 pkt.);
  • Utrzymywanie higieny osobistej – niezależny przy myciu twarzy, czesaniu się, myciu zębów, goleniu z zapewnionymi pomocami (suma 3 z 5 pkt.);
  • Korzystanie z toalety, WC – częściowo potrzebuje pomocy (suma 5 z 10 pkt.);
  • Mycie, kąpiel całego ciała – zależny (suma 2 z 5 pkt.);
  • Poruszanie się po powierzchni płaskich – niezależny poruszający się na wózku (suma 5 z 15 pkt.);
  • Wchodzenie i schodzenie po schodach – nie jest samodzielny (suma 0 z 10 pkt.);
  • Ubieranie się i rozbieranie – potrzebuje pomocy, ale część czynności może wykonać bez pomocy (suma 8 z 10 pkt.);
  • Kontrolowanie stolce, zwieracza odbytu – przypadkowe zdarzenia bezwiednego oddawania stolca (suma 8 z 10 pkt.);
  • Kontrolowanie moczu, zwieracza pęcherza moczowego – przypadkowe zdarzenia bezwiednego oddawania moczu (suma 8 z 10 pkt.);

Skala: 0-20 pkt. – osoba niezdolna do samoopieki; 21-85 pkt. – osoba wymagająca częściowej pomocy; 86 -100 pkt. – osoba samodzielna)

Wynik: 54 punkty – klient nie jest całkowicie uzależniony od osób trzecich, ale potrzebuje ich pomocy w większym bądź mniejszym stopniu – wymaga częściowej pomocy.

  • Rokowania

Po amputacji konieczne jest wygojenie kikuta (ran). Powrót do zdrowia chorego po amputacji kończyny wymaga zwykle wielomiesięcznej rehabilitacji (co założono że zostało podjęte). Dalsze leczenie po wypisaniu ze szpitala przebiega pod kontrolą poradni. Celem tego leczenia jest jak najszybsze uruchomienie pacjenta (o ile pozwoli na to długość i stan gojenia kikuta a także stan ogólny pacjenta).

Możliwe wystąpienie powikłań, pooperacyjnych (wczesnych i późnych):

  • zakrzepica żył głębokich. Objawami zatorowości płucnej mogą być nagła duszność, ból w klatce piersiowej, krwioplucie, spadek ciśnienia tętniczego krwi, przyśpieszenie czynności serca, utrata przytomności, zatrzymanie akcji serca; krwawienia śród i pooperacyjnego, przy których zachodzi konieczność transfuzji krwi a niejednokrotnie reperacji;
  • zakażenia rany pooperacyjnej. Może to prowadzić do przedłużonego gojenia, a czasem do powstawania ropni lub przetok w ranie pooperacyjnej. Może także być przyczyną krwotoków;
  • brak gojenia rany kikuta wynikającego z obecności infekcji, martwicy tkanek lub tez zbyt słabego ukrwienia;
  • zakażenia wirusem zapalenia wątroby (tzw. żółtaczki zakaźnej);
  • uszkodzeniem skóry przez środki dezynfekujące lub prąd elektryczny;
  • powstaniem dużych, szpecących i przeszkadzających blizn, które mogą powstawać w przypadku skłonności osobniczych lub powikłań w procesie gojenia;
  • niewydolności nerek;

Wystąpienie powikłań może wymagać kolejnych operacji, zmiany sposobu leczenia, przedłużenia jego okresu.

Obszar prawny

Działania systemowe na rzecz osób niepełnosprawnych reguluje w Polsce Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dn. 27 sierpnia 1997 z późn. zm. Ustawa ta dotyczy osób niepełnosprawnych wedle przyjętej definicji prawnej, a zatem takich, których niepełnosprawność została potwierdzona odpowiednim orzeczeniem. Dokument w następujący sposób określa pojęcia rehabilitacji zawodowej i społecznej:

Art. 7.1. Ustawy: Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej. Kwestie rehabilitacji zdrowotnej określane są na podstawie odrębnych przepisów.

Zadania wynikające z ustawy realizują organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego i PFRON. Ustawa określa zakres odpowiedzialności poszczególnych instytucji na poziomie centralnym oraz lokalnym.

Klient złożył wniosek do  powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności i otrzymał orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym na stałe. Dodatkowo otrzymał kartę parkingową ON.

Klientowi przysługuje zasiłek pielęgnacyjny który obecnie wynosi 153 zł.

Na podstawie posiadanego orzeczenia, klient otrzymał formalne potwierdzenie, że z punktu widzenia prawa jest osobą niepełnosprawną i na podstawie w/w dokumentu, może starać się o różne świadczenia, ulgi i uprawnienia, przykładowo:

  • możliwość odpowiedniego zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej albo zakładzie pracy chronionej,
  • możliwość skorzystania z przywilejów pracowniczych, między innymi z prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, dłuższej przerwy w pracy lub krótszego czasu pracy,
  • uzyskać świadczenia opiekuńcze, dodatek mieszkaniowy, kartę parkingową,

Na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności można otrzymać dofinansowanie do:

  • turnusu rehabilitacyjnego,
  • sprzętu rehabilitacyjnego,
  • przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych,
  • likwidacji barier architektonicznych (na przykład montażu pochylni, usunięcia progów w budynku),
  • likwidacji barier w komunikowaniu się (na przykład zakupu komputera),
  • likwidacji barier technicznych (na przykład zakupu urządzenia, które umożliwia wjazd wózka inwalidzkiego z napędem elektrycznym do samochodu),
  • działalności gospodarczej albo rolniczej,

Istnieje możliwość skorzystania z usług:

  • socjalnych i opiekuńczych (na przykład pomoc przy robieniu zakupów i załatwianiu spraw urzędowych, sprzątanie, gotowanie),
  • terapeutycznych,
  • rehabilitacyjnych, które są oferowane przez instytucje pomocy społecznej czy organizacje pozarządowe,
  • pocztowych,
  • podatkowych (na przykład z odliczenia od dochodu wydatków na cele rehabilitacyjne),
  • na przejazdy środkami transportu publicznego,
  • w placówkach kulturalnych i sportowych

Obszar psychologiczno-społeczny

Klient po przebytym wypadku, oraz operacji amputacji obu kończyn – spadek poczucia własnej wartości. Najbliższa rodzina stara się wspierać w każdej dziedzinie życia. Klient ma objawy depresyjne z powodu inwalidztwa, próbuje odnaleźć się w nowej sytuacji. Ma ograniczony kontakt z przyjaciółmi – nie zabiega o nie.

Obszar zawodowy

Klient nie wrócił na stanowisko pracy sprzed wypadku. Obecnie głównie przebywa w domu i nie wie czy i jak może się zaktywizować zawodowo. Nie ma wiedzy o przysługujących uprawnieniach i ulgach oraz brak znajomości instrumentów wsparcia osób z niepełnosprawnościami.

Analiza sytuacji klienta przy wykorzystaniu metodologii SWOT.

Analiza SWOT jest jedną z podstawowych metod analizy strategicznej. Nazwa metody jest akronimem angielskich słów strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse potencjalne lub zaistniałe w otoczeniu), threats (zagrożenia prawdopodobne lub istniejące w otoczeniu). Można ją stosować w różnych sytuacjach, np. do analizy sytuacji osoby w poszczególnych sferach jej funkcjonowania.[19]

2.1 Analiza (SWOT) sytuacji klienta pod kątem medycznym i funkcjonalnym

  • Mocne strony – klient przeżył wypadek, operacja amputacji kończyn zakończyła się sukcesem. Nie wystąpiły powikłania pooperacyjne. Rehabilitacja przebiegała sprawnie i osiągnęła zakładane efekty, dobre rokowania na przyszłość – głównie jeżeli chodzi o poprawę mobilności fizycznej. Kręgosłup nie uległ poważnemu urazowi w czasie wypadku. Klient nigdy nie był osobą otyłą, więc nie będzie miał utrudnionego poruszania się na wózku inwalidzkim z racji wagi. Nauka samodzielności przy wykonywaniu czynności dnia codziennego z dużymi postępami. Po zyskaniu odpowiedniej sprawności i regularnym poruszaniu się na wózku, zdobycie dużo większej wytrzymałości i siły rąk/pleców.
  • Słabe strony – znacznie obniżona mobilność. Klient potrzebuje asysty przy podstawowych potrzebach fizjologicznych. Trudność w poruszaniu się na wózku inwalidzkim porą zimową (zalegający śnieg).
  • Szanse – przy odpowiednim wsparciu klient może osiągnąć samodzielność przy poruszaniu się po płaskich powierzchniach, niewielkich wzniesieniach i progach. Jest szansa że w skutek odpowiednich ćwiczeń klient będzie w stanie samodzielnie korzystać z toalety oraz samodzielnie się ubierać.
  • Zagrożenia – dalsza rehabilitacja fizjoterapeutyczna może nie odnieść pożądanych efektów. Postępy mogą nie iść w przewidywanym tempie. Istnieje możliwość znacznego obciążenia kręgosłupa poprzez długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej. Istnieje zagrożenie przybycia tkanki tłuszczowej w skutek braku aktywności fizycznej sprzed wypadku.

2.2 Analiza (SWOT) sytuacji klienta pod kątem prawnym

  • Mocne strony – szereg możliwości skorzystania z ulg, świadczeń i uprawnień.
  • Słabe strony – potencjalny pracodawca może się obawiać przysługujących praw pracowniczych z zakresu krótszego dnia pracy, dłuższego urlopu i perspektywy koniecznej rehabilitacji i wyjazdu na turnusy rehabilitacyjne.
  • Szanse – zwiększenie uprawnień i ulg.
  • Zagrożenia – zmniejszenie uprawnień i ulg.

2.3 Analiza (SWOT) sytuacji klienta pod kątem psychologiczno-społecznym

  • Mocne strony – stosunkowo młody wiek jest atutem klienta. Mocną strona jest kochająca rodzina i wsparcie które otrzymuje od najbliższych.
  • Słabe strony – obecnie klient ma stany depresyjne i niechętnie spotyka się z przyjaciółmi. Nie ma styczności z osobami które znalazły się w podobnej sytuacji – mogłoby dać ukojenie i zrozumienie.
  • Szanse – młody wiek jest szansą do szybkiej adaptacji w nowej sytuacji psychologiczno-społecznej. Oboje rodziców obecnie znajduje się na emeryturze, a wyrażają oni chęć pomocy. Nawiązanie kontaktów z przyjaciółmi i otoczeniem sprzed wypadku może być szansą
  • Zagrożenia – obawy związane z niemożnością sprostania oczekiwaniom rodziny co do dalszego pełnienia roli jedynego żywiciela rodziny gwarantującego dotychczasowy poziom dochodów – potencjalna perspektywa osłabienia więzi rodzinnych.

2.4 Analiza (SWOT) sytuacji klienta pod kątem zawodowym

  • Mocne strony – instrumenty wsparcia zawodowego na rynku chronionym i otwartym rynku pracy
  • Słabe strony – wysokie koszty założenia działalności gospodarczej. Niskie zainteresowanie pracodawców zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.
  • Szanse – dotychczasowy pracodawca może być zainteresowany zatrudnieniem  zaznajomionego ze specyfiką pracy pracownika, starczyłaby jedynie modyfikacja stanowiska pracy. W sytuacji poszukiwania pracy na wolnym rynku, dodatkowa szansę stwarzają coraz to szerzej zakrojone kampanie społeczne uświadamiające pracodawców o korzyściach płynących z zatrudniania osób z niepełnosprawnościami.
  • Zagrożenia – niechęć pacjenta do podjęcia aktywności zawodowej, oraz niechęć do ewentualnego przekwalifikowania. Kursy przekwalifikowujące mogą być nie trafione lub trwać zbyt długo.

Rozdział III

3.1 Indywidualny Plan Rehabilitacji (IPR) – działania zaradcze odnoszące się do diagnozy sytuacji oraz analizy SWOT – realne możliwości w odniesieniu do każdego obszaru pacjenta.

„Jeśli rehabilitacja lecznicza nie będzie ściśle powiązana z rehabilitacją socjalną  i zawodową, wynik rehabilitacji nie będzie pełny”[20]

IPR obejmuje wszystkie moduły rehabilitacji kompleksowej: medyczny, psychospołeczny i zawodowy. IPR przygotowany wspólnie z uczestnikiem, w formie pisemnej z wykorzystaniem opracowanych formularzy, specyficznych dla danego obszaru tematycznego tj. modułu medycznego, psychospołecznego i zawodowego. W procesie tworzenia IPR zostaną określone harmonogram i sekwencja działań do realizacji przez uczestnika procesu rehabilitacji. Uczestnik programu akceptuje IPR poprzez złożenie podpisu na oświadczeniu potwierdzającym zapoznanie się z dokumentem.

Celem głównym rehabilitacji kompleksowej jest uzyskanie przez osobę, która zakończy udział w programie, zatrudnienia na otwartym rynku pracy lub założenie działalności gospodarczej. Z tak zdefiniowanego celu wynika zatem, iż celem wspólnym rehabilitacji medycznej, psychospołecznej jest wspomaganie procesu rehabilitacji zawodowej.

3.2 Moduł medyczny

Celami szczegółowymi w przypadku modelu medycznego będzie:

  • Przywrócenie utraconych funkcji lub ich odtworzenie w jak największym, możliwym do osiągnięcia, stopniu.
  • Podtrzymanie/poprawa stanu funkcjonalnego.
  • Wypracowanie prawidłowych wzorców kompensacyjnych.
  • Zapobieganie rozwojowi wtórnych zmian funkcjonalnych.

Zespół terapeutyczny zaangażowany do powrotu do sprawności klienta, dążyć będzie do wypracowania odpowiednich, nienagannych wzorców kompensacyjnych, oraz przeciwdziałania rozwojowi wtórnych zmian funkcjonalnych. Proces rehabilitacji medycznej będzie opracowany przez zespół specjalistów Ośrodka Rehabilitacji po uprzedniej ocenie wstępnej klienta w skład której wchodzić będzie: badanie lekarskie, funkcjonalne, ocena fizjoterapeuty, terapeuty zajęciowego oraz innych członków zespołu. Rehabilitacja zawierać będzie różne formy terapii, do których należą fizjoterapia, fizykoterapia, terapia zajęciowa, oraz psychologiczna. Nieodłączną częścią modułu medycznego Indywidualnego Procesu Rehabilitacji będzie edukacja zdrowotna określana jako proces, podczas którego nauczyć się można dbania o zdrowie zarówno własne jak i innych. Najistotniejszym jej celem jest oddziaływanie na zachowanie zdrowotne jednostki i grup, poprzez poszerzanie lub poprawę ich wiedzy polegające na profilowaniu postaw i umiejętności korzystnie przyczyniających się zdrowiu. Program edukacyjny obejmować będzie spotkania indywidualne i/lub grupowe, podczas których w sposób jasny i czytelny przekazana zostanie wiedza z zakresu chorób kręgosłupa i stawów obwodowych oraz instrukcja w zakresie ergonomii w domu i pracy, zachowań prozdrowotnych, sposobów radzenia sobie ze stresem oraz omówiony zostanie instruktaż ćwiczeń, który będzie nieodzownym elementem wykonywania zaleceń fizjoterapeutycznych w warunkach domowych.

            W trakcie trwania procesu rehabilitacji medycznej klient będzie przygotowywany do możliwości rozpoczęcia działalności gospodarczej (samozatrudnienia). Niezbędna mu będzie pomoc w spełnieniu wymagań formalnych związanych z założeniem własnej działalności gospodarczej, w tym w poznaniu ulg, które proponuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Tematem spotkań ze specjalistą będzie również pomoc w spełnieniu wymagań formalnych i koniecznych do otrzymania dotacji z krajowych lub unijnych środków. Analizując możliwości jakie oferują niepełnosprawnym krajowe instytucje klient może ubiegać się o dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

3.3 Moduł psychospołeczny

Celami szczegółowymi w przypadku modelu psychospołecznego będą:

  • Wzmocnienie motywacji do podjęcia pracy.
  • Przyswojenie zasad właściwego pełnienia ról społecznych, umożliwiających regulowanie stosunków z otoczeniem, ważnych dla siebie i z pożytkiem dla innych.
  • Wsparcie wspomagające dla osób z najbliższego otoczenia uczestników programu.

Indywidualne poradnictwo psychologiczne, w zależności od potrzeb (informacyjne, instrumentalne; emocjonalne, wartościujące – istotne w interwencjach dotyczących zmiany stylu życia); Treningi poznawcze – w celu poprawy koncentracji, uwagi, pamięci; Praca nad motywacją – jeśli występuje niski poziom motywacji, istnieje konieczność oceny, czy wiąże się on z względnie stałymi właściwościami (np. niska sumienność lub niska ugodowość) czy z właściwościami, które mogą podlegać oddziaływaniom (samoocena, poczucie własnej skuteczności, umiejscowienie kontroli zdrowia, brak wsparcia społecznego); Praca nad rozwijaniem zasobów (poczucie koherencji, nadzieja podstawowa, nadzieja na sukces, samoocena, pozytywna emocjonalność); Proaktywne radzenie sobie ze stresem np. treningi relaksacyjne, sprzężenie zwrotnewspomagające „przestrojenie” organizmu ze stanu pobudzenia (czyli wzmożonego działanie układu sympatycznego-wegetatywnego) do stanu odprężenia (wówczas następuje aktywizacja układu parasympatycznego); Trening autogenny Schultza; Progresywna relaksacja Jacobsona; Praca z ciałem – szczególne znaczenie w schorzeniach związanych z deformacją ciała, uszkodzeniem; Radzenie sobie z bólem i przewlekłym zmęczenie (towarzyszącego chorobom takim, jak: stwardnienie rozsiane, choroby nowotworowe, choroby układu krążenia lub występującego po udarach mózgu lub po traumatycznych uszkodzeniach mózgu), strategie poznawczobehawioralne; Psychoterapia krótkoterminowa.

            Bardzo ważnym elementem są spotkania z osobami, które już ukończyły proces rehabilitacji lub są już na innym etapie oddziaływań rehabilitacyjnych (doświadczenia osób, które skutecznie poradziły sobie z faktem pojawienia się niepełnosprawności, a także jej psychospołecznymi następstwami).

3.4 Moduł zawodowy

Celami szczegółowymi w przypadku modelu zawodowego będą:

  • Przygotowanie do wejścia/powrotu na rynek pracy.
  • Przekwalifikowania zawodowe.

Klient, może zostać zatrudniony w firmie prywatnej lub instytucji publicznej. Istnieją trzy formy zatrudniania osób niepełnosprawnych w zwykłych zakładach pracy, w zależności od potrzeb pracownika niepełnosprawnego:

1. Zatrudnianie na zwykłych stanowiskach pracy i na takich samych zasadach i warunkach, jak pracowników pełnosprawnych, z takimi samymi zadaniami, obowiązkami i uprawnieniami.

2. Zatrudnianie na zwykłych stanowiskach pracy i na takich samych zasadach i warunkach jak pracowników pełnosprawnych, lecz po ich przystosowaniu, zgodnie z potrzebami konkretnego pracownika niepełnosprawnego.

3. Zatrudnianie na specjalnie dobranych i przystosowanych stanowiskach pracy.

4. Samozatrudnienie.

            W pierwszych dwóch przypadkach klient może zostać zatrudniony na warunkach konkurencyjnych. Oznacza to, że zostanie wybrany przez przedsiębiorcę ze względu na jej doświadczenie, umiejętności i inne czynniki, eliminując jej niepełnosprawność. W ten sposób zatrudnienie następuje na takich samych warunkach jak osoby pełnosprawne. Wyjątkiem są uprawnienia osób niepełnosprawnych np. skrócony czas pracy. W trzecim przypadku stanowisko pracy jest dostosowywane do wybranej osoby. Nazywa się to zatrudnieniem wspomaganym. Dzięki zapewnieniu pomocy i wsparcia ze strony pracodawcy jak i asystenta zawodowego możliwe jest podjęcie pracy przez osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

Największe wysiłki należy skierować w stronę dotychczasowego zatrudnienia – firmy która zatrudniała klienta. Nawiązanie kontaktu i rozstrzygnięcie możliwości powrotu na dotychczasowe stanowisko, lub przekwalifikowanie na stanowisko podobne. Przekonanie pracodawcy o obecnych możliwościach i ew. utrudnieniach klienta. Zapoznanie się z siedzibą firmy. Przekazanie informacji nt. możliwości dostosowania miejsca pracy ze środków publicznych. Klient jest zaznajomiony z tematem pośrednictwa nieruchomości, ma rozwinięte kompetencje w kierunku zarządzania zasobami katalogu ofert, wprowadzanie nowych ofert do systemu, stacjonarne i zdalne prezentowanie ofert.

W sytuacji braku akceptacji czy przeszkód technicznych mających decydujący wpływ na brak możliwości zatrudnienia w dotychczasowym zakładzie pracy, należy rozpatrzeć inne możliwości.

            Istnieje również stosunkowo nowa forma zatrudnienia osób niepełnosprawnych – telepraca. Umożliwia to wykonywanie zadań zawodowych w zaciszu domu. Za pomocą komputera, telefonu i internetu możliwa jest ścisła łączność z pracodawcą. Ta forma zatrudnienia zyskuje coraz więcej zwolenników. Dzięki niej pracodawcy nie muszą dostosowywać miejsca pracy dla osoby niepełnosprawnej (niezbędne jest przystosowanie techniczne/sprzętowe w miejscu zamieszkania).

Pracodawcy będący na otwartym rynku pracy mają obowiązek zatrudnienia określonej ilości osób niepełnosprawnych. Gdy się z tego obowiązku nie wywiążą wpłacają do Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych pewna kwotę w zależności od liczby nieobsadzonych miejsc.

Coraz więcej osób niepełnosprawnych myśli o założeniu własnej działalności gospodarczej – samozatrudnieniu. Jest to szansa dla osób niepełnosprawnych zamieszkujących tereny o małej możliwości zatrudnienia. Może prowadzić firmę sam lub z pomocą rodziny. Większość z osób, które chcą założyć własną firmę nie mają do tego predyspozycji lub środków finansowych na jego rozpoczęcie. Ustawa o rehabilitacji przewiduje 3 główne instrumenty pomocowe, których celem jest ułatwienie osobom niepełnosprawnym podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej. Te instrumenty to:

  • przyznane jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej,
  • dofinansowanie do kredytu bankowego,
  • refundacja składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Do przyznania jednorazowego dofinansowania konieczne jest spełnienie takich warunków jak: zarejestrowanie się w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotny lub niepozostający w zatrudnieniu oraz nieotrzymanie wcześniej bezzwrotnych środków finansowych na ten cel. Wniosek o dotacje jest kierowany do starosty, który ma 30 dni na jego rozpatrzenie. Gdy osoba niepełnosprawna uzyska pozytywną odpowiedź, następuje negocjacja warunków umowy i jej podpisanie. Środki finansowe powinny zostać przelane do 14 dnia od zakończenia negocjacji.

Przekwalifikowanie zawodowe również może mieć szerokie zastosowanie. W przypadku wystąpienia możliwości, warto zainteresować klienta tematem ewentualnego przekwalifikowania. Miejsce realizacji: Ośrodek Rehabilitacji Kompleksowej (kursy/szkolenia realizowane wewnątrz ORK) lub jednostka zewnętrzna (w przypadku realizacji kursów nie będących w ofercie ORK, a wynikających ze zdiagnozowanych potrzeb uczestnika projektu).

Zakłada się dwa warianty procesu przekwalifikowania lub kształcenia dla uzyskania kwalifikacji:

  • Wariant I – Ośrodek posiada odpowiedni potencjał kadrowy i zaplecze organizacyjne do realizacji kursów i szkoleń zawodowych, w tym warsztaty do realizacji części praktycznej. Kadrę dydaktyczną stanowią osoby (nauczyciele, specjaliści) zatrudnieni lub współpracujący z Ośrodkiem.
  • Wariant II – Uczestnicy rehabilitacji są kierowani na kursy (szkolenia) do placówek zewnętrznych, indywidualnie lub grupowo. Istnieje możliwość zamówienia określonego kursu dla grupy uczestników rehabilitacji. Podmioty prowadzące kursy i szkolenia będą miały obowiązek zapewnienia warunków organizacyjnych i technicznych umożliwiających udział w kształceniu osobom z niepełnosprawnościami. Katalog możliwych rodzajów form pozaszkolnych w ramach przekwalifikowania zawodowego przeznaczonych dla osób dorosłych możliwych do realizacji w ramach projektu obejmie wsparcie w postaci:
  • Kwalifikacyjnych kursów zawodowych (KKZ) – kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony na podstawie programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Jego ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu (organizowanego przez okręgowe komisje egzaminacyjne) potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji. Kursów umiejętności zawodowych (KUZ) – kursy umiejętności zawodowych są prowadzone według programów nauczania uwzględniających podstawę programową kształcenia w zawodach. W zależności od zakresu realizowanego kształcenia można wyróżnić trzy rodzaje tych kursów: – KUZ realizowany w zakresie jednej z części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach danej kwalifikacji; – KUZ realizowany w zakresie efektów kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów, albo – KUZ realizowany w zakresie efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów w zakresie organizacji pracy małych zespołów.

Kwalifikacyjne kursy zawodowe i kursy umiejętności zawodowych prowadzone będą w oparciu o podstawę programową kształcenia w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. W wyniku realizacji tego etapu uczestnik uzyskuje nowe kwalifikacje lub zostaje przekwalifikowany, czego potwierdzeniem jest zaświadczenie/ certyfikat po przeprowadzonym zaliczeniu/egzaminie

Tematyka proponowanych kursów przekwalifikowania zawodowego odpowiadać będzie na potrzeby klienta w powiązaniu z zapotrzebowaniem na rynku pracy (należy dokonać identyfikacji m.in. w oparciu o: aktualną analizę zawodów deficytowych w miejscu zamieszkania lub podjęcia pracy).

Zawody deficytowe to zawody, na które występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w danym zawodzie. Dane o zawodach deficytowych pochodzą z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, prowadzonego przez urzędy pracy wg jednolitej metodologii, zaleconej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Dokonane z perspektywy kraju i poszczególnych makroregionów analizy wskazały następujące grupy zawodów deficytowych w ostatnim roku w skali kraju (Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 8, ust. 1 pkt 3 i art. 9, ust. 1 pkt 9) opracowywanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy): pośrednicy pracy i zatrudnienia, programiści aplikacji, projektanci aplikacji sieciowych i multimediów, administratorzy systemów komputerowych, pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center), operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych, kierowcy operatorzy wózków jezdniowych, przedstawiciele handlowi.

W skali makroregionów powtarzające się zawody to m.in.: kucharze, cukiernicy, piekarze, operatorzy maszyn skrawających, fryzjerzy, pracownicy związani z branżą budowlaną. analizę zawodową branż strategicznych wskazanych w Strategiach Rozwoju oraz Regionalnych Strategiach Innowacji dla poszczególnych województw.

3.5 Harmonogram realizacji

Harmonogram i przewidywany termin realizacji programu uwzględniają procedury z zakresu modułu medycznego, psychospołecznego i wybrane z zawodowego. Kompleksowa rehabilitacja winna być prowadzona jednocześnie. Konkretne zajęcia realizowane na rzecz beneficjenta będą są uzależnione od dostępności programów realizowanych przez jednostki na rzecz osób niepełnosprawnych. Nauka zawodu winna się rozpocząć się w ciągu 14 dni od dnia, w którym opracowano IPR i uzyskano pisemną zgodę uczestnika na Oświadczeniu dotyczącym IPR. Przewidywany czas pozostawania nie może przekroczyć 12 miesięcy.

Podsumowanie

W Ośrodku rehabilitacji Kompleksowej, Pan Filip Mrówka – omawiany klient, otrzyma pomoc wielopłaszczyznową w zakresie poprawy stanu zdrowia, kondycji psychospołecznej oraz rehabilitacji zawodowej. Oczekiwanym efektem będzie powrót na rynek pracy. Umożliwi mu to aktywny udział zarówno w życiu zawodowym jak i społecznym równocześnie eliminując zagrożenie wykluczenia społecznego. Rehabilitacja medyczna pozwoli na uzyskanie optymalnego stanu funkcjonalnego głównie poprzez wytworzenie właściwych mechanizmów kompensacyjnych. Za przejaw sukcesu modułu psychospołecznego można będzie również uznać stuprocentową akceptację samego siebie, aktywną realizację jego celów rehabilitacji medycznej, a także wizję osobistych celów życiowych.

            Dla osób niepełnosprawnych podjęcie pracy zawodowej i powrót na rynek pracy oznacza nie tylko poprawę sytuacji materialnej, ale – co o wiele ważniejsze – wzrost poczucia własnej wartości. Zatrudnienie jest formą terapii i sprzyja poprawie stanu zdrowia.

Bibliografia

Wykaz wykorzystanych aktów prawnych

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r.o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.Dz.U.97.123.776 z późn. zm.

Ustawa z dnia 20 czerwca 1992 r.o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Dz.U.02.175.1440 z póź. zm.

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r.o pomocy społecznej(Dz.U.04.64.593) Dz.U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.

Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. Nr 139, poz. 1328)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 6 sierpnia 2004 r. w sprawie określenia zadań samorządu województwa, które mogą być dofinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz.U Nr 187, poz. 1940).

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 96, poz. 861, z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. Nr 63, poz. 587).

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 maja 2003 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz. U. Nr 100, poz. 926).

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 maja 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania zwolnień od pracy osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym (Dz. U. Nr 100, poz. 927).

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne (Dz. U. Nr 131, poz. 1457).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 2001 r. w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów (DzU nr 92, poz.1020 z późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, oraz szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania. (DzU nr 13, poz. 114 z późn. zm.)


Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. z pź. Zm.

Ustawa z dnia 12 marca 2004 r.o pomocy społecznej(Dz.U.04.64.593) Dz.U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.

Źródło: www.stat.gov.pl

Źródło: www.stat.gov.pl

Źródło: Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, www.niepelnosprawni.gov.pl;

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, badanie BAEL, www.stat.gov.pl;

Źródło: www.stat.gov.pl

Źródło: Główny Urząd Statystyczny, badanie BAEL, www.stat.gov.pl;

T. Majewski, Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych, wyd. CNBSI, Warszawa 1995

Kostrubiec S., Kowalska A. „Aktywność zawodowa a zdrowie w 1996 roku.” Warszawa 1998.

Art. 9 ust. 3 oraz art. 26 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 159 z późn. zm.

Żanna Fiodorenko-Dumas, Irena Baściuk, Bożena Bogut: „Kinezyterapia w praktyce fizjoterapeuty”, Wrocław 2010.

Małgorzata Paprocka-Borowicz, Marcin Zawadzki: „Fizjoterapia w chorobach układu ruchu”, Wrocław 2007.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej (Dz.U. 2013 poz. 1480).

E. Karpel, Przemysław Jałowiecki: „Ogólne powikłania pooperacyjne”, Warszawa 2009.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, ze zm.)

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2018, poz. 1270, ze zm.)

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511, ze zm.)

R. Tylińska: „Analiza SWOT instrumentem w planowaniu rozwoju”, Warszawa 2006.

Cyt. prof. Wiktor Dega – Członek PAN, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego, współtwórca Polskiej Szkoły Rehabilitacji.

Pielok C., Woynarowska-Janiszewska A., Łukaszewska A., „Indywidualny Plan Działania. Podręcznik metodyczny, Zeszyt Informacyjno-Metodyczny Doradcy Zawodowego”, Warszawa, 2010.

Woynarowska B., Sokołowska M. „Jak tworzymy szkołę promującą zdrowie”, Warszawa.

Opracowanie zbiorowe, „Niepełnosprawność. Wybrane Problemy Psychologiczne i Ortopedagogiczne”, Gdynia 2007.

C. Dale, „Jak zacząć żyć”, Studio EMKA 2003.

T . Majewski, C. Miżejewski, W. Sobczak, „Gmina a niepełnosprawność”. Warszawa 2010.

M. Brząkowski, „Zatrudnienie niepełnosprawnych”, Warszawa 2014.

T. Majewski, C. Miżejewski, W. Sobczak, „Gmina a niepełnosprawność”. op. cit.,

M. Gajda, „Cel: zdobyć i utrzymać pracę…”, op. cit., 2016.

T. Majewski, C. Miżejewski, W. Sobczak, „Gmina a niepełnosprawność. Op. Cit.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 17 października 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej

K. Sikora, Zakładanie firmy przez osoby niepełnosprawne, http://www.pomozsamsobie.pl/component/content/article/19-aktualnosci/380-zakladanie-i-prowadzenie-firmy-przez-osoby-niepelnosprawne.html, (dostęp 14.04.2016).

Praca zbiorowa „Model rehabilitacji kompleksowej”, Warszawa 2018.

Źródło: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, „Raport roczny 2018”.

www.pfron.org.pl/o-funduszu/programy-i-zadania-pfron

Autor – Mariusz Rodzik 26.06.2019r.